Coaching

Ooit, toen mijn vader nog leefde, zei hij tegen mij: ‘wat heb jij toch een simplistisch beroep; je ontvangt iemand op gastvrije wijze, biedt een kopje koffie aan, vraagt wat er zoal gaande is in zijn leven en met een beetje luisteren heb je zo een uurtje gewerkt’.  Destijds was ik zwaar beledigd, maar nu kan ik wel begrip opbrengen voor zijn opmerking.

Feit is namelijk het professioneel luisteren een verdienmodel is geworden van de coach; en die kan, zonder enig noemenswaardige opleiding zijn bordje aan de gevel hangen.  Wie nog iets interessanter wil overkomen, kan zich levenscoach, overgangscoach, of loopbaancoach noemen; en met een beetje netwerken gewoon een eigen praktijk beginnen.  Nu haast ik mij om er bij te zeggen dat onder al die coaches, die Nederland rijk is, ook een aantal mensen zitten die zeer verdienstelijk werk doen; en beslist weinig hoeven onder te doen voor de hulpverlener die allerlei officiele diploma’s in de wacht heeft gesleept, zoals bijvoorbeeld een gezondheidszorg-psycholoog dat moet doen.  Maar het heeft er tegelijkertijd ook alle schijn van dat een hele grote groep mensen, die geen zin meer hebben om ‘echt werk’ te doen, in de gaten hebben dat je met lui achteroverleunen en goed luisteren ook een aardig inkomen kan verwerven.  Nu is het wel zo eerlijk om te bekennen dat ik ook meedoe aan de landelijke coaching-circus; en al 25 jaar opleider ben van de leergang ‘Provocatief Coachen’.  Samen met mijn beste vriend en collega Jaap Hollander leiden wij mensen op die, op welke manier dan ook, in de hulpverlening zitten; en proberen op die manier toch iets aan kwaliteitsbewaking te doen.  Destijds hebben wij ‘Provocatieve Therapie’ veranderd in ‘Provocatief Coachen’, simpelweg omdat mensen uit het bedrijfsleven meer geld willen steken in bijscholing.  Voor ons is het dus ook een ordinair verdienmodel geworden.  Nu zijn de geboekte resultaten met al die hulpverlenende studenten heel aardig te noemen.  Maar tegelijkertijd hebben Jaap en ik, mettertijd, wel heel wat extra instrumenten moeten ontwikkelen om het beoordelingsvermogen van die coachende studenten wat op te krikken.  Feit is namelijk dat een coach weinig kennis heeft van wat in de reguliere psychologie, diagnostiek wordt genoemd.  En dat geeft meteen aan wat het fundamentele verschil is tussen een reguliere psycholoog, psychiater of maatschappelijk werker en een coach, namelijk dat een coach misschien wel uitstekend kan luisteren, maar minder goed is in het beoordelen wat er nu echt aan de hand is met een cliënt.  Ik bedoel, het is wel zaak om, als hulpverlener, te weten wanneer er sprake is van een depressie, een persoonlijkheidsstoornis of een vorm van autisme.

Als gezondheidszorg-psycholoog zet ik al mijn specialistische kennis in om mensen weer op weg te helpen.  Maar als ik aan het einde van een traject de vraag stel wat het meest geholpen heeft, wordt meestal gezegd: ‘dat ik echt gehoord wordt’